Etherische Oliën – basisoliën
Basis Olie
Basis oliën zijn vette, plantaardige en koudgeperste oliën. Ze dienen als basis voor huid- en massage oliën en andere cosmetische preparaten. De meeste kunnen ook inwendig gebruikt worden. Etherische oliën lossen zeer goed op in deze vette oliën, daarom zijn deze onmisbaar in de aromatherapie. Van belang is dat de olie koud wordt geperst, hierdoor blijven alle belangrijke stoffen behouden, die door andere bewerkingsmethoden verloren gaan. Natuurlijk mag deze olie de werking van etherische olie niet nadelig beïnvloeden, moet verzachtend werken en de natuurlijke huidfuncties stimuleren. Ook maceraten behoren tot deze basis oliën. Deze worden verkregen door plantendelen of bloemen enige tijd in Zonnebloem olie, Sesam olie of Olijf olie te weken. Het maceraat bevat 10% van de in vet oplosbare stoffen van de plant. Tot de basis oliën behoren de volgende oliën: Abrikoos, Aloë vera, Amandel, Arachide, Arnica, Avocado, Calendula, Cocos, Druivenpit, Hazelnoot, Jojoba, Kamille, Klitwortel, Lijnolie, Macadamia, Maiskiem, Olijf, Perzik, Rijstkiem, Sesam, Soja, St. Jans, Tarwekiem, Teunisbloem, Walnoot, Wortel, Zonnebloem Tincturen.
Abrikozenpit olie – Prunus armeniaca
De olie wordt gewonnen door het persen van de pitten en bevat de vitaminen A, B1, B2, B3, B5, B6, C en E en de mineralen Ca, Cl, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Na, P en S. Vanwege het hoge gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren, wordt deze olie in voedende huidpreparaten gebruikt. Het is een uitstekende massageolie, maar ook goed te gebruiken als babyolie en bij een schrale huid en kloven. Geschikt voor ieder huidtype, maar speciaal voor de droge, rijpere en gevoelige huid. Hij verstevigt het huidweefsel. De abrikoos groeit in matig warme streken en is gevoelig voor vorst. Het boompje wordt vooral in de USA, Zuid-Afrika en de landen rond de Middellandse zee grootschalig aangeplant. De vruchten worden hoofdzakelijk gedroogd en veel in de jamfabricage gebruikt. De pitten worden vooral in de bakkerij gebruikt ter vervanging van Amandelen. Naast Abrikozenpit olie wordt uit de pit ook bittere “Amandel” olie gewonnen.
Amandel olie – Prunus amygdalus
De olie wordt gewonnen door het persen van de pitten. De olie is goed vloeibaar, lichtgeel van kleur en aangenaam van geur. Hij bevat 55% vet en is rijk aan onverzadigde vetzuren (67%), proteïne (21%), carbohydraten (17%) de vitaminen A en B, en de mineralen Ca, Fe, K, Mg, Na, P en S. Het is een verzachtende olie die geschikt is voor ieder huidtype, maar vooral voor de droge huid op zichzelf al een weldaad. Deze olie vindt haar toepassing bij huidproblemen (droge of geïrriteerde huid, dermatosen, jeuk, zonnebrand) in babyolie of als natuurlijke demaquillage olie. Reguleert het vochtgehalte van de huid en gaat de vorming van rimpels tegen. Voor een oudere huid iedere avond na bad of douche een weinig olie in de huid van het gezicht, hals en decolleté masseren. Het is een heerlijke olie om mee te masseren. Amandelbomen worden geteeld in Zuid-Europa, Marokko, Turkije, Iran en Californië. Waarschijnlijk oorspronkelijk afkomstig uit Klein-Azië, maar reeds ten tijde van de Romeinen over het gehele Middellandse Zeegebied verspreid. Enige toepassingen: `Berg` op hoofdje van baby, kraaienpootjes rond de ogen, ruwe handen of voeten met kloven. Inwendig als mild laxeermiddel.
Arachide (Pinda olie) – Arachis hypogaea
De olie wordt gewonnen door het persen van de aardnoten. De olie is goed vloeibaar, lichtgeel van kleur, aangenaam van geur en bevat 20-40% meervoudig onverzadigde vetzuren. In de voedingsindustrie wordt Arachide olie gebruikt als basis voor de margarinefabricage. Wordt ook vaak gebruikt als toevoeging in huid- en massage oliën. Toch is een zekere voorzichtigheid hier geboden omdat in de praktijk gebleken is dat veel mensen allergisch reageren op deze olie. Daarom, bij toepassingen in huidverzorgende producten eerst testen op irritaties.
Avocado olie – Persea gratissima
Een zware, voedende en vochtregulerende olie, die een droge, stugge, harde huid versoepelt. Een ideale olie voor oliepakkingen of warme oliebadjes voor de huid. Door het hoge gehalte aan phytosterinen laat Avocado olie zich goed over de huid verdelen en wordt daarom goed opgenomen. Om deze eigenschap wordt hij veel toegepast in huidverzorgende producten. Uitstekend geschikt voor de gevoelige en rijpere huid o.a. toegepast ter bescherming van de huid en het haar tegen het uitdrogend effect van wind en zonnestralen. De Avocado is afkomstig uit Centraal-Amerika en heeft meer dan 200 variëteiten. Het persen van de olie is niet eenvoudig omdat deze goed ingebed zit in de cellen van de vruchten. De vruchten worden eerst gesneden, gedroogd en dan geperst. Het is een dik vloeibare olie die voor meer dan 85% bestaat uit mono-onverzadigde vetzuren. Bevat veel vitaminen zoals A,B,C,D,E en F (per kilo 20.000 IE vitamine A, 40.000 IE vitamine D, 3000 IE vitamine E).
Cocos olie – Cocos nucifera
Deze olie wordt gewonnen uit het vruchtvlees van de Kokosnoot en veel verwerkt in zonnebescherming- en haarverzorgingsproducten. In verschillende (sub)tropische landen wordt het Kokosvet puur in het haar gewreven als bescherming tegen de uitdrogende werking van de zon. Op de huid heeft Kokosolie een verzachtende en beschermende werking en trekt heel langzaam in. De olie is alleen bij hogere temperaturen vloeibaar.
Hazelnoot olie – Corylus avellana
Hazelnoot olie stimuleert en beschermt de huid en is speciaal voor een vochtarme en oudere huid.
Jojoba olie – Simondsia california/chinensis
De Jojoba struik groeit in het wild in de woestijnen van Noord-Mexico en Zuid-Arizona. De zaden van de struik bestaan voor ongeveer 50% uit een vloeibare was die `olie` genoemd wordt. Deze olie wordt gewonnen door het persen van de zaden, is zeer licht, rijk aan onverzadigde vetzuren en wordt niet ranzig. Het is een dikke olie die niet vet aanvoelt en daardoor een perfecte basis voor make-up, ze wordt daarom veel toegepast in de huidverzorging. De olie oxideert traag (hoog gehalte aan tocopherol), blijft stabiel, assimileert heel goed met de huid en hydrateert de bovenste huidlagen uitstekend. Vertraagt bovendien de afgifte van talg en is hierdoor bijzonder geschikt voor de vette huid. Vanwege de verzachtende werking in lage concentraties ook goed te gebruiken bij een droge en gevoelige huid.
Lijnolie – Linum usitatissimum
Lijn(zaad)olie wordt hoofdzakelijk inwendig gebruikt om een tekort aan Omega-3 vetzuren aan te vullen. In de aromatherapie speelt deze olie eigenlijk geen rol.
Macadamia olie – Macadamia ternifolia
De olie wordt gewonnen door uitpersing van de noten, die in Australië als een lekkernij beschouwd worden. Macadamia olie staat bekend om de eigenschap essentiële oliën snel door de huid op te laten nemen. Als huid olie is zij uniek door haar samenstelling die het natuurlijke huidsebum zeer dicht benadert. Zeer zacht, hydraterend en niet vettend vormt zij een ideale bescherming voor de huid. Macadamia heeft een aangename geur die doet denken aan die van Hazelnoot.
Maiskiem olie – Zea mays
Deze olie bevat veel linolzuur (tot 53%) en fosfor en wordt gewonnen uit de kiemen van maïskorrels. Speelt in de aromatherapie geen beduidende rol.
Olijf olie – Olea europaea
Olijfolie wordt hoofdzakelijk als consumptieolie gebruikt, het is een voedende, reinigende en ontslakkende olie. In de aromatherapie is het een goede huidolie bij een verharde, droge, schilferige huid. Wordt ook gebruikt als basis bij de productie van maceraten.
Perzikpit olie – Prunus persica nosaceae
Perzikpit olie is een zachtmakende basis olie. De olie is heel geschikt voor een oudere huid en als babyolie. Het is een goede massage olie en bevat veel vitaminen en mineralen.
Sesam olie – Sesanum indicum
Sesam olie is een goed voedende olie ook voor het haar en bevat de vitaminen B1, E, en F, de mineralen Phosphor en Magnesium. Haar rijkdom aan Lecithine maakt haar waardevol voor zenuw- en hersencellen. De olie wordt ook gebruikt bij de extractie van etherische olie (enfleurage). Is zeer geschikt als huid-, baby- en massage olie, vooral als de huid gevoelig is voor milieuproblemen is het goed om Sesam olie te gebruiken. De olie is ook goed te gebruiken in zonneolie. Dit oliehoudende gewas wordt op grote schaal in tropische landen en warme streken o.a. Middellandse Zeegebied verbouwd.
Tarwekiem olie – Triticum vulgare
De olie wordt gewonnen uit de kiemen van de Tarwe, die 13% olie bevatten. Tarwekiem olie bevat veel bestanddelen die ook in het menselijk lichaam voorkomen en is daardoor ook een goed voedingssupplement. Inwendig goed voor de bloedsomloop en zenuwstelsel. Tarwekiem olie is rijk aan o.a. de vitamines E en B, bevat daarnaast ook caroteen en sporenelementen. Het percentage meervoudig onverzadigde vetzuren is hoog (80%), het merendeel hiervan is linolzuur. Het is een verzachtende en voedende olie die met succes toegepast wordt in verzorgingsproducten voor een droge huid. Tarwekiem olie bevordert de doorbloeding, is vitaliserend en gaat verhardingen tegen. Zeer geschikt voor het behandelen van littekens, bij regelmatige lichte massage zullen deze minder zichtbaar worden. Dankzij het hoge gehalte aan vitamine E (2-3 gram per 1000 gram), is deze olie een goede antioxidant. Daarom is het aan te raden 5-10% Tarwekiem olie toe te voegen aan mengsels met minder lang houdbare vette oliën. De specifieke en intensieve geur kan in huidverzorgende mengsels soms slecht verdoezeld worden.
Teunisbloem olie – Oenothera viennis
Teunisbloemolie wordt gewonnen uit de zaden. De olie bevat gammalinoleenzuur en is daarom goed te gebruiken voor de verzorging van een rijpere en/of droge huid.
Walnoot olie – Juglans regia
Walnoten olie wordt gewonnen door het persen van de noten en bevat de vitaminen A, B1, B2, B3, B5, B6 en C en de mineralen Ca, S, Phosphor, Cl, Cu, Fe, Mg, Na en Zu. De olie reinigt de lymfen en is versterkend en verzachtend voor de huid. Net als de Walnoten is de eruit gewonnen olie voedend en goed voor mensen die veel met hun hoofd werken en een zittend beroep hebben. Uitstekend te gebruiken als zonnebeschermings-olie of als voedende olie voor het haar. Tip; maak uw salades eens aan met Noten olie, het smaakt heerlijk.
Zonnebloem olie – Helianthus annuus
Zonnebloem olie wordt gewonnen door het persen van de pitten. De olie zorgt voor een betere doorbloeding en is goed te gebruiken in een massage olie bij griep en allerlei problemen die te maken hebben met kou. Bestaat voornamelijk uit linolzuur, oliezuur en palmzuur. Bevat de vitaminen B1, E en de mineralen Ca, Cl, Fe, Mg, Na, P, S en Si. Weert alle soorten huiduitslag en wordt vooral gebruikt bij beenzweren. Verzacht het slijmvlies bij hoesten en keelontsteking. Het is een fijne zeer vloeibare massageolie, die zich goed over de huid laat verdelen en deze versoepelt en verzacht. Zonnebloem olie wordt ook gebruikt als basis bij het maken van maceraten.
Lees alles over aromatherapie in medische rubriek!
En bekijk de recepten eens in de rubriek cosmetica.
Bron: Anthémis
©Loes Raaphorst 2003