Stiefkinderen en Opvoeding – wel of niet belangrijk?
Over het opvoeden van kinderen zullen we nooit uitgepraat raken. Elk decennia veranderen de opvattingen hierover aanzienlijk. Streng opvoeden, vrij opvoeden, religieus opvoeden, zoveel mensen, zoveel soorten zullen we maar denken. In de meeste gevallen ontstaan er geen echte problemen en tegen de tijd dat de kinderen volwassen zijn, kunnen de meeste kinderen met mes en vork eten en zijn zindelijk 😉
Ieder mens is er ook van overtuigd zijn/haar kinderen op de juiste manier op te voeden. Je probeert aan je eigen kinderen toch door te geven wat jij zelf belangrijk vindt in het leven. Heel anders wordt het wanneer je geconfronteerd wordt met kinderen van een ander, of de kinderen MET een ander. In hoeverre mag je als ‘nieuwe’ ouder je met de opvoeding van deze kinderen gaan bemoeien? In hoeverre moeten de kinderen zich aan de nieuwe ouder aanpassen?
Regels van het huis moeten opgevolgd worden. In mijn ogen staat dat niet eens ter discussie. Maar waar ligt de grens? Kun je van een kind verwachten dat het zich heel anders gaat gedragen? Ik zal een voorbeeld geven. Een kind wat geboren en getogen is in de buurt van Amsterdam, praat anders dan een kind uit het Noorden van het land. Mag een stiefmoeder daar aanmerkingen over maken? Mijn eigen dochter krijgt regelmatig te horen dat zij onbeschaafd praat, terwijl ik als Haarlemse haar toch echt zoveel mogelijk ABN heb meegegeven. Maar in de oren van iemand die toch al met een dialect praat klinkt dit waarschijnlijk raar in de oren 😉
Zelf heb ik altijd graag de vrienden van mijn kinderen in huis gehaald, (Omgaan met Pubers), en mijn zoon is dus ook gewend dat hij iedereen mee naar huis mag nemen. Helaas denkt zijn stiefmoeder daar heel anders over, en krijgt mijn zoon het steeds moeilijker met zijn vrienden. Het is tenslotte niet leuk als je altijd maar bij een ander moet zitten en nooit eens zelf ‘gastheer’ kunt spelen, met een gehuurde videoband en een zak chips.
Heel anders wordt het als allang verkregen privileges ingetrokken gaan worden. Jonge mensen die al drie jaar zonder pa of moe op vakantie mogen, vinden het niet leuk als ze ineens weer mee op vakantie moeten met hun ouwelui. Vooral niet als dit niet eens hun éigen ouwelui zijn en ze al 18 zijn geweest! Maar hoever moet je gaan om de lieve vrede te bewaren?
Allereerst denk ik dat het heel belangrijk is jezelf in de situatie van het kind te verplaatsen. Helaas zijn er nog al wat volwassenen die deze kunst niet verstaan, of het simpelweg vanwege aangeboren autoriteit vertikken. Mensen die denken dat kinderen niets te vertellen hebben en waarover ze dus denken de baas te kunnen spelen. Natuurlijk heb ik het nu niet over de ‘gevaarlijke’ dingen. Ieder kind moet leren dat het niet met zijn vingers in een stopcontact mag zitten, en bij voorkeur ZONDER dit uit te proberen. Elke ouder is verplicht een kind bij te brengen dat het niet zonder uit te kijken de weg over mag vliegen.
Als het goed is, groei je als ouder mee met je kind en kom je op een bepaald moment tot de ontdekking dat jouw eigen kind ook een mening heeft en ook zelf moet leren verantwoordelijk te zijn voor zijn daden. Wanneer het allemaal ‘goed’ zit tussen ouder en kind, komt er ook het moment dat je als ouder een stapje terug moet doen. Echt van iemand houden betekent toch ook dat je elkaar’s mening moet respecteren? Of houden we alleen maar van diegene die precies doen wat wij zelf willen? Is het niet heel belangrijk, juist je kinderen te leren, dat je ook van ze houdt als ze hun eigen mening hebben? Is het niet heel belangrijk kinderen binnen de veiligheid van de liefde van hun ouders, toch de vrijheid te geven bepaalde keuzes zelf te maken?
Het is dus misschien best moeilijk, als je zelf nog hele jonge kinderen hebt, je in te leven in de belevingswereld van pubers en jong-volwassenen. Maar om een meisje van 19 jaar nog de wet voor te schrijven, omdat je dat ook doet bij je eigen dochter van 8, gaat wat ver. Andersom geldt dit natuurlijk ook. Ben je gewend om te gaan met oudere kinderen, zul je toch weer even na moeten denken hoe je het ook alweer deed, toen ze jonger waren 😉 Zoals je aan de ene kant meegroeit met je kinderen, ontgroei je bepaalde leeftijden ook weer.
Iedere ouder oogst wat hij gezaaid heeft, maar misschien ‘lust’ je het zaad van een ander wel helemaal niet! Het is hoe dan ook niet eerlijk dit de kinderen te laten merken. Hoe goed een huwelijk ook is, de meeste problemen ontstaan of door geld, of door de opvoeding van de kinderen. Dus is het heel begrijpelijk dat er over het omgaan met stiefkinderen nog veel meer problemen kunnen ontstaan. Je krijgt ineens te maken met hele andere normen en waarden, waar jij het misschien helemaal niet mee eens bent. Het kind zit hier midden in. Je kunt een kind wat nooit iets hoefde te doen in huis, niet verwijten dat het dat niet doet, want het is hem niet geleerd.
Aan de andere kant, mag je ook geen misbruik maken van kinderen die juist wel altijd meehielpen in huis en een gratis hulp in de huishouding van ze te maken. Zelf ben ik een nakomertje en ik heb heel vaak moeten aanhoren dat mijn zus het niet leuk vond dat zij ‘altijd’ op moest passen. Toch heeft ze het gedaan want ik was haar ‘eigen’ zusje. Anders is het als het stiefkinderen betreft. Als je nooit op je eigen broer of zus hebt moeten passen, waarom zou je het dan wel voor een stiefmoeder doen? Is de verstandhouding goed en komt het eens zo uit, dan is er niets aan de hand natuurlijk. Maar als de ‘nieuwe’ ouder op deze manier aan een goedkope oppas denkt te komen, zit er iets heel erg scheef!
Natuurlijk hebben we ook nog het verschil van geboorteplaats. Ik ben er heilig van overtuigd dat er nog plekken in Nederland zijn, waar kinderen in de zomermaanden na het avondeten nog volkomen veilig buiten kunnen spelen. Helaas is dat niet meer overal zo. Wil dan het toeval dat kinderen die dit wel gewend zijn ineens te maken krijgen met een omgeving waar dit niet meer kan, hebben we er nog een probleem bij. Hoe leg je aan een jongen van 13 uit, dat hij ineens niet meer na het eten naar buiten mag, terwijl hij dit al sinds zijn 10e gewend is?
Weer iets anders: een meisje van 17, die al een jaar lang gewend is ‘uit te gaan’, kun je van haar verwachten dat zij zonder slag of stoot weer netjes elk weekend bij stiefpa of moe op de bank gaat zitten, omdat de ‘huisregels’ daar nu eenmaal anders zijn? Natuurlijk kun je heel autoritair op je strepen gaan staan, met als gevolg dat het lieve kind met het eerste de beste vriendje op haar 18e het huis uit gaat. Is het niet veel beter om te proberen tot een compromis te komen? Leren we daar onze kinderen niet veel meer mee? Het hele leven bestaat toch uit het sluiten van compromissen?
Om te voorkomen dat kinderen zich steeds meer en meer gaan afzetten tegen (stief)ouders, is het toch beter om ze te leren dat het leven uit geven en nemen bestaat?! Hoe kun je respect verwachten als je het zelf niet eens kunt geven? Door mijn kinderen redelijk vrij te laten en te blijven praten hoop ik ze niet helemaal ‘kwijt’ te raken. Elke ouder trekt uiteindelijk aan het kortste eind en zal moeten leren wat loslaten is. Juist daardoor geef je je kind iets heel belangrijks mee, namelijk zelfvertrouwen. Het zou mooi zijn als stiefouders dit ook zouden kunnen doen; het zou in ieder geval heel wat strubbelingen kunnen oplossen.
*******
Mijn kinderen zijn wel aardig gewend aan de situatie nu. We zijn vorig jaar getrouwd en ongeveer 2 jaar samen. Het blijft wel nog soms moeilijk omdat mijn kinderen gewend waren dat ik alles opruimde voor ze en de lichten vaak aanlieten staan ’s nachts (omdat ik nogal bang aangelegd ben) en met vrienden filmpies kijken terwijl ze boven ook tv hebben maar dit gewoon beneden willen doen. Dus moesten ze leren dat wij het beneden voor het zeggen hadden en dat ze zelf de rotzooi moeten opruimen (wat op zich natuurlijk normaal is) en dat de lichten uit kunnen om geld te besparen (logisch) maar toch is het soms moeilijk voor mijn jongens dit allemaal te accepteren en vinden mijn man dan een zeikerd! Dat vind ik dan weer erg vervelend maar het zal er allemaal wij bijhoren….soms zegt mijn man ook dat het beter is als ze zeggen dat hij een zeikerd is want dan voelen ze zich vertrouwd bij hem en dat is positief…en daar heeft hij gelijk in natuurlijk.
Maria
Ik ben zelf een stiefvader, en als ik het verhaal van de moeder met haar kinderen lees lijkt het allemaal heel positief. Alleen je kinderen kwijtraken dat zal niet zo snel gebeuren. En de kinderen alles achter hun kont opruimen en de lichten aan laten, daar geef je geen goede boodschap mee. De boodschap die ze kunnen meekrijgen, zonder misbruik te maken van de kinderen, is dat zij een stuk verantwoordelijkheid mee te dragen. Meehelpen met een ander in het gezin een taak hebben. Alleen in mijn geval heb ik 2 stiefkinderen waarvan 1 ver in de puberteit en 1 18+ alleen omdat hun moeder ze vanwege eigen opvoeding en scheiding zo veel mogelijk uit handen wilde nemen. Zijn ze n u zo ver dat ze alle 2 liefst geen taken en liefst helemaal niets doen. Is dat dan de manier om in een gezin samen te leven en een slaaf van deze kinderen te zijn?
Als stiefvader zie ik dit heel scherp en heb ik natuurlijk meer afstand dan de moeder. Maar als je dan niet op 1 lijn zit krijg je spanningen. Zelf probeer ik hier lijn in te krijgen, helaas ben ik zelf rommelig waardoor er een excuus ontstaat om mij zich achter te verschuilen. Maar in plaats van de kinderen iets te leren is het strijd geworden.
Bron Email©Loes Raaphorst 02/2010
*******
Reageren? Gebruik de reactieknop bovenaan deze pagina, maar vermeldt wel even of jouw reactie online gebruikt mag worden.
©Loes Raaphorst < 2005