Vrijheid van Meningsuiting of Censuur? – een overdenking
Wat mag je eigenlijk allemaal wel zeggen en wat niet? Wat is verstandig en wat niet? Moet de waarheid altijd gezegd worden, of moet alleen alles wat je zegt waar zijn? Wat is nog zelfverdediging en wat laster? Een heleboel vragen komen soms op mij af, waar ik een beetje moeite mee heb. Eens kijken of ik er uit kom, door alles eens op een rijtje te zetten.
De eerste twintig jaar van mijn leven was ik zeer vrijgevochten, welbespraakt en ik gaf mijn mening luid en duidelijk aan een ieder die het maar horen wilde, en niet 😉 Ik hield mijn mond niet snel voor iemand, en heb daar ook best ‘last’ van ondervonden. Bijvoorbeeld op de middelbare school, waar ik zes hele jaren, met Aardrijkskunde, op het strafbankje vooraan bij de leraar heb gezeten. Mijn straf, voor het schrijven van een pittig gedicht over de beste man, in de schoolkrant, omdat hij de betekenis van een stomerij en het gebruik van een deodorant niet kende.
Was het het waard? Haha, jazeker, ik heb dan wel 6 jaar akelig dicht bij die man moeten zitten, die toch al niet lekker rook, maar ik had wel gezegd wat ik op mijn hart had. Ik had mijn mening gegeven en draaide voor de consequenties op. Iedereen kende mij en mijn ‘scherpe’ pen en ik vond het prima. Thuis waren ze minder gecharmeerd van mijn acties; mijn moeder zei steeds: “Loes, je hoeft mensen niet bewust te kwetsen, want onbewust doe je dat al genoeg!”. Deze wijsheid had eens bovenaan het hoekje van de Telegraaf gestaan en dat hing dan ook, uitgeknipt, bij ons in het toilet, met een punaise op de verjaarskalender.
Eigenlijk had mijn moeder daar toch wel een beetje gelijk in. Ik heb er de 2e twintig jaar van mijn leven wel akelig veel rekening mee gehouden. Zoveel zelfs, dat ik meer een diplomate werd, dan dat ik mijzelf bleef. Eerlijk ergens voor uitkomen werd steeds zeldzamer, liever de goede vrede bewaren en onvrede doorslikken. En ach, we doen het allemaal wel eens, een leugentje om bestwil vertellen. Je vriendin vertellen dat ze een ‘aparte’ jurk heeft gekocht, terwijl je het ding afschuwelijk vindt. Die nieuwe bank bij je schoonmoeder ‘zit’ best lekker, terwijl je haast misselijk wordt van de gekleurde bloemen op de stof.
Eén van de teksten op de Loesje-kaarten spreekt mij heel erg aan: Je kunt zoveel worden tegenwoordig, dat ik mijzelf maar blijf. Een waarheid als een koe! Moet je natuurlijk nog wel weten wie je wàs 😉 En dan zijn we weer terug bij af, want wat mag je nu wel en wat mag je niet zeggen/schrijven? Internet is een heel anarchistisch medium. Via e-mail, nieuwsgroepen, chatrooms en messageboards vliegen al jaren de meest afschuwelijke beledigingen over het wereld-wijde-web. Mag dat allemaal? Kan dat allemaal?
Als de dagbladen, weekbladen of het roddelcircuit bepaalde dingen publiceren over het koninklijk huis, verschijnt er soms wel degelijk een rectificatie. Wanneer op de televisie Paul de Leeuw iemand al te erg in de maling neemt, heeft hij wel een rechtszaak aan zijn broek. Dat zijn de momenten dat ik terugdenk aan de spreuk van mijn moeder. Maar, mag je dan niets meer zeggen? Mag je dan nergens meer voor uitkomen? Moet je dan overal ‘boven’ blijven staan? Moet je alle beledigingen dan maar slikken? Wat betekent eigenlijk zelfverdediging?
Natuurlijk weet ik wel dat het niet verstandig is je kind op te voeden met het voorbeeld: als je geslagen wordt, sla je maar heel hard terug! Natuurlijk weet ik ook dat sommige dingen niet eens de energie waard zijn om op te reageren en je zeker naar je kinderen toe moet laten zien dat ‘slimme’ mensen het anders oplossen. Maar is het echt slim om altijd maar de andere wang toe te keren? Wel christelijk natuurlijk, maar is het ook verstandig? Verdienen kinderen het niet, te zien dat hun ouders ook staan voor hun idealen en overtuigingen? Niet alleen kinderen zijn gebaat bij de waarheid, ook onze medemensen toch?
Tja, en dat brengt mij alweer bij het volgende probleem. Wat als je als ouders zijnde het onderling niet eens bent? Ik bedoel nu niet de opvoeding, maar bijvoorbeeld een andere politieke voorkeur? Wat als papa VVD stemt en mama Groen Links. om maar eens een dwarsstraat te noemen? Moeten deze twee mensen dan maar niet meer gaan stemmen, omdat ze lijnrecht tegenover elkaar staan? Moeten we deze stemmen dan bij voorbaat al tegen elkaar wegstrepen? Ik denk het niet! Dat er tegen de tijd van de verkiezingen aan de eettafel van dat gezin heftige discussies zullen zijn, mag duidelijk zijn. Maar daar is iedereen toch veel meer bij gebaat dan dat één van de twee ouders zijn of haar mond dicht houdt?
Door verschil in opvattingen dwing je mensen toch ook zelf eens te gaan nadenken? Anders wordt het misschien als vader minister van de VVD is en moeder in de oppositie zit? Of niet? Moet dat kunnen? Begrijp mij goed, als ik Greta Duisenberg met haar diplomatenpaspoort op het vliegveld van Israel zie, staan mijn haren ook overeind. Zij misbruikt op dat moment de positie van haar man. Dat zij voor haar eigen mening uitkomt, moet kunnen, maar dan wel op persoonlijke titel en zonder vooraf de pers in te lichten. Maar zeg es eerlijk? Kan dat? Mag een vrouw een eigen mening ventileren? Nee, zeggen sommige mensen, want mensen zijn dom en kunnen het verschil niet zien. Ja, zeg ik, want domme mensen interesseren mij niet en ik mag mijn mening geven. Mensen die wel kunnen nadenken kennen het verschil, en kunnen vrouwen nog wel als een individu zien 😉
OOPS, wat zeg ik nu toch allemaal. Ik ben beslist geen feministe of rooie rakker, maar ik vind wel dat er vrijheid van meningsuiting moet blijven bestaan. Iedereen die zich aangevallen voelt, heeft namelijk de mogelijkheid in Nederland hiertegen in het verweer te gaan. Dat is nu juist het mooie van dit land. Maar het moet wel eerlijk gaan. Niet anoniem, of onder een valse naam. Dat is dan ook de reden dat ik na vijf jaar internet, mijn nickname aan de kant heb gezet. Weg met die verzonnen naam, weg met de anonimiteit. Gewoon zeggen wat je denkt, op persoonlijke titel en iedereen die het daar niet mee eens is, mag het zeggen!
©Loes Raaphorst 2007